Definicja i zasady dotyczące wypadku w miejscu pracy i postępowania po nim

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o zabezpieczeniach społecznych dla wypadków w pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1773, ze zmianami), wypadek w pracy określa się jako nagłe zjawisko spowodowane czynnikiem zewnętrznym, które powoduje uraz lub śmierć, a które ma miejsce w kontekście pracy:

podczas wykonywania przez pracownika normalnych obowiązków lub poleceń przełożonego;
podczas wykonywania przez pracownika zadań na korzyść pracodawcy, nawet bez polecenia;
kiedy pracownik jest do dyspozycji pracodawcy na trasie między siedzibą pracodawcy a miejscem pracy.

Dane zdarzenie można zaliczyć do wypadków przy pracy tylko wtedy, gdy jednocześnie spełnia wszystkie cztery kryteria przedstawionej definicji.

Proces po wypadku obejmuje działania mające na celu:

klasyfikację prawnej sytuacji – określenie, czy zdarzenie ma cechy wypadku związanego z pracą: „wypadku przy pracy”, „wypadku traktowanego jako wypadek przy pracy”, „wypadku w okresie ubezpieczenia od wypadków – innego wypadku przy pracy” itp.;
ustalenie, czy istnieją okoliczności wyłączające prawa poszkodowanego do odszkodowania (naruszenie przez pracownika przepisów o ochronie życia i zdrowia lub stan nietrzeźwości);
określenie środków i rekomendacji prewencyjnych, czyli działań mających na celu zapobieganie podobnym wypadkom w przyszłości.

Śledztwo przeprowadza pracodawca wraz z zespołem po wypadku lub inną jednostką określoną w przepisach prawa.
Procedura postępowania – wypadek przy pracy

Po zgłoszeniu przez pracownika wypadku w miejscu pracy, pracodawca ma wiele zadań do wykonania:

udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanym;
zabezpieczanie miejsca wypadku;
natychmiastowe powiadomienie odpowiedniego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku w pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki;
powołanie zespołu po wypadku;
ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku;
sporządzenie i zatwierdzenie raportu po wypadku;
przekazanie raportu po wypadku poszkodowanemu;
przekazanie raportu po wypadku odpowiedniemu inspektorowi pracy;
wpisanie do zakładowego rejestru wypadków w pracy;
wypełnienie statystycznej karty wypadkowej (Z-KW) do GUS;
określenie środków i rekomendacji profilaktycznych.

Postępowanie po wypadku
Raport po wypadku

Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku, zespół po wypadku sporządza – nie później niż w ciągu 14 dni od dnia otrzymania powiadomienia o wypadku – raport ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, zwany dalej „raportem po wypadku”.

Jeśli ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku nastąpi później niż określono w przepisach, ze względu na uzasadnione przeszkody lub trudności, wymaga podania przyczyn tego opóźnienia w treści raportu po wypadku. Warto tu wspomnieć, że przyczyną takiego opóźnienia nie może być urlop pracownika służby BHP lub świadka wypadku.

Zespół po wypadku, składający się z dwóch osób, opracowuje raport w odpowiedniej liczbie egzemplarzy i wraz z załącznikami bez zbędnej zwłoki przekazuje go pracodawcy do zatwierdzenia. Zespół po wypadku ma obowiązek przedstawić poszkodowanemu treść raportu po wypadku przed jego zatwierdzeniem. Poszkodowany pracownik pozaznajomieniu się z treścią raportu może zgłosić swoje zastrzeżenia, które są wpisywane do protokołu, a następnie są uwzględniane podczas zatwierdzania dokumentu.

Wina i odpowiedzialność

Raport po wypadku powinien odzwierciedlać, czy wypadek był spowodowany błędem pracownika, czy błędem pracodawcy. Jeśli pracownik ponosi odpowiedzialność, raport powinien opisywać, które przepisy dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zostały naruszone, czy naruszenie było celowe lub wynikało z rażącego zaniedbania, oraz czy istnieją jakiekolwiek przesłanki lub okoliczności wyłączające uprawnienia poszkodowanego do odszkodowania.

Przepisy prawa nie ograniczają możliwości dochodzenia roszczeń odszkodowawczych przez pracownika w wyniku wypadku przy pracy. Pracownik ma prawo zwrócić się do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych z roszczeniem o naprawienie szkody, którą poniósł w wyniku wypadku przy pracy.

Podsumowując, zrozumienie procedury powypadkowej i procesów związanych z wypadkami przy pracy jest kluczowe dla pracodawców i pracowników. Wszyscy pracownicy powinni być świadomi swoich praw i obowiązków w przypadku wypadku przy pracy, a pracodawcy powinni podejmować wszelkie możliwe kroki, aby zapewnić bezpieczne środowisko pracy i skuteczne reagowanie w przypadku wypadków.

Pełna Oferta szkoleń BHP

Postępowanie powypadkowe