Zmiana rozporządzenia w sprawie BHP na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe
Wymogi dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe są dobrze znane przez pracodawców zatrudniających pracowników na stanowiskach administracyjno-biurowych.
W dniu 17 listopada 2023 roku weszło w życie rozporządzenie zmieniające w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. „Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 18 października 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. poz. 2367).”
Jakie zmiany muszą wejść w życie podczas zatrudniania nowego pracownika oraz jakie zmiany należy wykonać już zatrudnionym pracowniom przedstawimy w dalszej części artykułu.
Czy zmiany dotyczą wszystkich stanowisk pracy?
Pracodawcy zostali zobowiązani do dostosowania wszystkich stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe. Przede wszystkim są to stanowiska pracowników, którzy korzystają z laptopów czy komputerów stacjonarnych przez ponad połowę ich dobowego czasu pracy. Co ważne dotyczy to nie tylko nowo zatrudnionych pracowników ale również już istniejących stanowisk pracy. Oznacza to że, wszystkie stanowiska muszą zostać doposażone według nowych przepisów. Obowiązek wyposażenia stanowiska pracy odnosi się natomiast jedynie do osób zatrudnionych na podstawie umowy o prace.
Zmiana rozporządzenia w sprawie BHP na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe
Elementy stanowiska pracy
Coraz rzadziej zdarza się spotkać stanowisko pracy wyposażony w tradycyjny komputer stacjonarny złożony z jednostki centralnej oraz monitora. Został on zastąpiony w powszechne nam znane laptopy. Dzięki temu rządzeniu pracownik może wykonać swoją pracę w domu czy na przykład w delegacji, jednak konstrukcja laptopa nie zapewnia odpowiedniej ergonomii pracy oraz często wymusza nienaturalną pozycję ciała. Zmieniające rozporządzenie ma większe znaczenie dla pracowników wykonujących obowiązki służbowe na laptopach. Ich stanowisko pracy muszą być wyposażone w stacjonarny monitor oraz podstawkę zapewniającą ustawienie ekranu tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu pracownika oraz stanowisko będzie musiało być wyposażone w dodatkową klawiaturę oraz mysz.
Dla wielu pracodawców wyposażenie w powyższe elementy stanowiska pracy do aktualnych wymogów może wiązać się z ogromnymi kosztami. Kolejny aspekt który się zmienia są wymogi krzesła. Pracodawca musi zapewnić pracowników takie krzesło, które posiada regulowane podłokietniki, regulację wysokości siedziska oraz regulację wysokości oparcia odcinka lędźwiowego kręgosłupa, regulację kąta pochylenia oparcia i odpowiednie wymiary oparcia i siedziska zapewniające wygodną pozycję ciała oraz swobodę ruchów.
Wyposażenie stanowiska pracy w elementy na życzenie pracownika.
Rozporządzenie zapewnia pewną swobodę w organizację stanowiska pracy samym pracownikom. Większość elementów pracodawca musi zapewnić bez względu na wniosek pracownika w przypadku uchwytu na dokumenty oraz podnóżka to pracownik musi wykazać się inicjatywą. W przypadku wniosku o uchwyt na dokumenty pracodawca jest zobowiązany go zapewnić, jeżeli wykonanie danej pracy wiąże się z korzystaniem z dokumentów. Natomiast jeżeli chodzi o wyposażenie w podnóżek to pracodawca jest zobowiązany zapewnić go zawsze, jeśli pracownik stwierdzi, że jest mu on potrzebny do zachowania komfortowej pozycji ciała przy pracy.
Szkodliwość pracy!
Profilaktyczna opieka zdrowotna pracownika.
Według rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz. 973 z późn. zm.).
§ 8. punk 1 :
„ Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom profilaktyczną opiekę zdrowotną, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach.”
Oraz § 8 punkt 2 :
„Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary lub szkła kontaktowe korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, o której mowa w ust. 1, wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.”
Nowelizacja rozporządzenia rozszerza obowiązki pracodawcy w tym zakresie. Pracodawca jest również zobowiązany do zapewnienie odpowiednich soczewek kontaktowych, jeżeli ich stosowanie przez pracownika jest zgodne z zaleceniami lekarza- wynika to z profilaktycznych badań lekarskich.
Pracownik musi wystosować odpowiedni wniosek do pracodawcy o dofinansowanie kosztów zakupu okularów korygujących lub soczewek kontaktowych podczas pracy przy obsłudze monitora.
Praca zdalna a rozporządzenie zmieniające.
Odnośnie przepisów dotyczącej pracy zdalnej to ją regulują już inne przepisy. Według Kodeksy pracy to na pracowniku wykonującym prace zdalną ciąży obowiązek organizacji swojego stanowiska oraz dostosowanie go w taki sposób, aby spełniało wszystkie wymogi BHP.
Jaki czas dla pracodawców na wprowadzenie zmian?
Odnośnie nowo utworzonych stanowisk po 17 listopada 2023 roku powyższe wymagania muszą być zastosowane natychmiast, czyli przed rozpoczęciem pracy przez pracownika.
Natomiast jeżeli chodzi o istniejące stanowiska pracy to pracodawca ma określony czas na wprowadzenie zmian. Powyższe warunku muszą być wprowadzone w życie najpóźniej do 17 maja 2024 roku.
Warto także zauważyć, że zastosowanie zmian wynikających ze zmiany Rozporządzenia może również przynieść oszczędności finansowe dla firm. Dzięki zmniejszeniu ryzyka wystąpienia chorób zawodowych pracodawca może uniknąć kosztów związanych z chorobami pracowników, takich jak koszty leczenia, rehabilitacji oraz odszkodowań.
PODSUMOWANIE ARTYKUŁU Zmiana rozporządzenia w sprawie BHP
W dniu 17 listopada 2023 roku weszło w życie nowelizowane rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, co wprowadza znaczące zmiany dla pracodawców i pracowników korzystających z laptopów i komputerów stacjonarnych. Zmiany te mają na celu poprawę warunków pracy oraz zapewnienie większego komfortu i bezpieczeństwa dla osób spędzających ponad połowę dobowego czasu pracy przy monitorach.
Wśród najważniejszych wymagań znalazło się dostosowanie stanowisk pracy przez zakup dodatkowego sprzętu takiego jak stacjonarne monitory, podstawki, zewnętrzne klawiatury i myszy, co ma zapewnić odpowiednią ergonomię pracy. Dodatkowo, pracodawcy muszą wyposażyć stanowiska w ergonomiczne krzesła z regulowanymi podłokietnikami, wysokością siedziska i oparcia, a także kątem pochylenia oparcia, aby wspierać prawidłową postawę ciała.
Rozporządzenie wprowadza także zasady dotyczące profilaktycznej opieki zdrowotnej, zobowiązując pracodawców do zapewnienia pracownikom okularów lub soczewek korygujących wzrok, jeśli badania okulistyczne wykażą taką potrzebę. Zmiany te rozszerzają obowiązki pracodawcy o dofinansowanie kosztów zakupu tych środków korygujących.
W kwestii organizacji stanowiska pracy, rozporządzenie daje pracownikom pewną swobodę, wymagając od pracodawców dostosowania stanowiska pracy do indywidualnych potrzeb pracownika, np. poprzez zapewnienie uchwytu na dokumenty czy podnóżka, jeśli zostanie to zasygnalizowane przez pracownika.
Co do pracy zdalnej, rozporządzenie wskazuje, że odpowiedzialność za dostosowanie stanowiska pracy do wymogów BHP spoczywa na pracowniku pracującym zdalnie, odnosząc się do odrębnych przepisów Kodeksu pracy.
Na zakończenie, dla nowo tworzonych stanowisk pracy wymogi rozporządzenia muszą być spełnione natychmiast, a dla istniejących stanowisk pracodawcy otrzymali czas do 17 maja 2024 roku na dostosowanie się do nowych regulacji. Podkreślono również, że wdrożenie tych zmian może przynieść oszczędności finansowe dla firm poprzez zmniejszenie ryzyka chorób zawodowych i związanych z nimi kosztów.
