Ocena ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka zawodowego – co to takiego?

Ocena ryzyka zawodowego to nic innego jak dokładne sprawdzenie i ocena, co w miejscu pracy może zaszkodzić lub wyrządzić krzywdę pracownikom. Dzięki niej można zweryfikować czy zastosowano wystarczające środki ograniczające lub eliminujące zagrożenia oraz określić, co należy jeszcze zrobić, aby do tego doprowadzić. Ogólne zasady zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników określa dyrektywa 89/391/EWG.

ORZ w świetle prawa

Według zapisów z Kodeksu Pracy, każdy przedsiębiorca ma obowiązek ocenić oraz udokumentować ryzyko zawodowe występujące w trakcie wykonywania obowiązków służbowych, a następnie używać potrzebnych środków profilaktycznych, które są w stanie ograniczyć występujące na danym stanowisku ryzyko. Każdy pracownik, który dopiero zaczyna pracę w danym zakładzie jest zobowiązany zapoznać się z jakimi zagrożeniami może spotkać w całym zakładzie oraz na konkretnych stanowiskach.

Czy ocena ryzyka zawodowego podnosi poziom bezpieczeństwa pracowników i pracodawcy?

Zdecydowanie tak! Przypomnijmy, iż podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest zastosowanie właściwych rozwiązań technicznych oraz organizacyjnych, które pozwalają na ograniczenie albo całkowite wyeliminowanie ryzyka zawodowego. W praktyce oznacza to sprawdzenie każdego elementu pracy, dzięki czemu jest możliwe odnalezienie i przeanalizowanie wszystkich zagrożeń występujących w środowisku pracy. Wymienione w ocenie ryzyka czynniki stają się przyczyną pogorszenia stanu zdrowia, a w najgorszym przypadku są w stanie doprowadzić nawet do śmierci pracownika. Dzięki prawidłowo przeprowadzonej ocenie ryzyka zawodowego można zastosować środki niezbędne do ochrony przed zagrożeniami oraz podjąć plan działania mający na celu poprawę warunków, a co za tym idzie zwiększyć poziom bezpieczeństwa pracowników i zmniejszyć potencjalne koszty pracodawcy związane z sytuacjami wypadkowymi. Korzyści są więc obopólne.

Kto wykonuje ocenę ryzyka zawodowego w firmie?

Ustawodawca nie wskazuje dokładnie, kto ma przeprowadzać ocenę ryzyka zawodowego w firmie. Wymagane jest jednak uzupełnianie dokumentacji oraz odpowiedzialność za właściwe wykonanie ceny ryzyka zawodowego – to jeden z obowiązków pracodawcy! W przypadku, kiedy pracodawca jest dokładnie obeznany z wykorzystywanymi maszynami, sprzętem i technologią może podjąć się badania i oceny ryzyka zawodowego. W praktyce jednak bardzo rzadko przedsiębiorca jest w stanie rzetelnie wykonać badanie, zatem korzysta najczęściej z umiejętności specjalistów takich jak my.

Jak ocenić ryzyko zawodowe?

• Otóż ocena ryzyka zawodowego nie musi zawierać skomplikowanych badań, zasad czy metod. Bardzo ważne, aby ocenę ryzyka zawodowego przeprowadzić w formie pisemnej, a następnie zapoznać z jej treścią pracowników.  

  Do przeprowadzenia efektywnej oceny ryzyka zawodowego niezbędne jest zgromadzenie informacji do których zaliczamy:

  1. informacje o stanowiskach, wykonywanych pracach oraz osobach, które pracują na poszczególnych stanowiskach (kobiety mężczyźni, niepełnosprawni, w jakim są wieku), 

  2. dane o rodzajach urządzeń, maszyn, a także zagrożeniach, które występują w trakcie wykonywania obowiązków zawodowych, 

  3. informacje o czynnikach niebezpiecznych, szkodliwych albo uciążliwych, a do tego określenie rezultatów ich pomiarów (dotyczy tylko przypadków, kiedy doszło do takich badań), 

  4. środki ochrony zbiorowej i indywidualnej wykorzystywane w zakładzie pracy, 

  5. przepisy oraz normy związane ze stanowiskami pracy, które można znaleźć w zakładzie.

Gdy mamy już wszystkie niezbędne informacje zabieramy się za

• rozpoznanie zagrożeń – wyznaczenie zagrożeń charakterystycznych dla wszystkich stanowisk pracy (w praktyce brane są pod uwagę śliskie nawierzchnie, występujący hałas, drgania, praca w nienaturalnej pozycji, ostre krawędzie i wiele innych), 

• określenie ryzyka – niezbędne jest skorzystanie z właściwego sposobu oceny ryzyka zawodowego. Dostępnych jest kilka sposobów – nasz zespół pracuje w oparciu o Polską Normę PN-N-18002.

• określenie działań mających na celu usunięcie albo przynajmniej ograniczenie ryzyka zawodowego. W praktyce najkorzystniejszą sytuacją jest usunięcie zagrożeń i zastosowanie środków profilaktycznych – środków ochrony indywidualnej. Dzięki tym sposobom szansa na występowanie niekorzystnych sytuacji, wypadków czy innych jest znacznie ograniczona, 

• dokumentacja wyników oceny ryzyka zawodowego – w dokumentacji muszą znaleźć się informacje o wszystkich stanowiskach pracy, wynikach oceny ryzyka dla wszystkich czynników środowiska pracy, niezbędne jest również wyznaczenie środków profilaktycznych stosowanych w celu poprawy jakości wykonywanej pracy. W dokumentacji musi zostać wskazana data oceny oraz osoba, która ją wykonała. 

Jak często przeprowadzamy ocenę ryzyka zawodowego?

• Należy pamiętać, że ocena ryzyka zawodowego nie jest badaniem jednorazowym, które wystarczy wykonać raz i cały zakład pracy może funkcjonować bez ryzyka. Wręcz przeciwnie – niezbędne jest wykonywanie przeglądów mających na celu uaktualnienie informacji uwarunkowanych stosowaniem nowych technologii, maszyn czy metod produkcji, które rodzą zupełnie inne zagrożenia. Ocena ryzyka powinna zostać przeprowadzona zaraz po otwarciu zakładu pracy, a następnie poddawana okresowym przeglądom – my zalecamy aktualizację co 2 lata, jednak szczególnie istotne jest wykonanie ponownej oceny w sytuacjach gdy:

  • wprowadzamy nowe stanowisko pracy, 

  • dokonujemy zmiany na starych stanowiskach pracy (chodzi o zmiany o charakterze technologicznym albo organizacyjnym), 

  • zmieniamy zasady korzystania z występujących w miejscu pracy stanowisk, 

  • zauważamy nieskuteczność wykorzystywanych środków ochrony używanych przez pracowników.

Czy pracodawca musi informować pracownika o ryzyku zawodowym?

Odpowiedź brzmi: Tak! Ponieważ ocena ryzyka zawodowego ma na celu zabezpieczenie pracowników przed potencjalnym zagrożeniem i niebezpieczeństwem. Regulamin, który występuje w każdym zakładzie pracy, warunkuje zachowanie pracowników, a także obowiązki ściśle związane z bezpieczeństwem i higieną pracy. Jednym z obowiązków pracodawcy jest przekazanie informacji o ryzyku zawodowym, co podnosi świadomość zatrudnionych osób i pozwala na jeszcze lepsze zabezpieczenie. Pracodawca ma także obowiązek przekazania potrzebnych środków profilaktycznych w celu ochrony zdrowia i życia zatrudnionych osób. Każda zatrudniona osoba musi mieć świadomość, jakie zagrożenia występują na jej stanowisku, dzięki czemu jest w stanie ich unikać. 

Podsumowując…

Obowiązkiem pracodawcy jest zabezpieczenie i ochrona zatrudnionych osób, stąd wykonywanie oceny ryzyka zawodowego jest niezbędne. Stosowanie ulepszonej technologii, nowoczesnych rozwiązań i minimalizowanie niebezpieczeństwa jest doceniane przez pracowników i przekłada się na zaangażowanie w wykonywanie obowiązków zawodowych, lepsze relacje z pracodawcą oraz zapał do pracy. 

Skoro pracodawca ma obowiązek wykonywania oceny ryzyka zawodowego na poszczególnych stanowiskach, ma także obowiązek prowadzenia dokumentacji, w której znajduje się opis stanowiska, data wykonania badania oraz dane osoby, która się tego podjęła. W dokumencie należy zapisać, jakie czynności zostały wykonane w celu podniesienia bezpieczeństwa zatrudnionych osób, jakie są zadania pracowników, a także jakiego używają sprzętu. Te i wiele innych informacji jest sprawdzanych w trakcie wykonywania kontroli. 

Zapraszamy do współpracy

https://bhpserwis.pulawy.pl/oferta-szkolen-bhp/ocena-ryzyka-zawodowego/