Wysokie temperatury podczas wykonywania pracy – obowiązki pracodawcy, prawa pracownika i przepisy BHP
Artykuł wyjaśnia prawa pracowników i obowiązki pracodawców w kontekście wysokich temperatur w miejscu pracy, odnosząc się do istniejących przepisów BHP.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1997 r. nakłada na pracodawców obowiązek dostarczania pracownikom wody i innych napojów, szczególnie gdy warunki pracy są szczególnie uciążliwe, np. z powodu wysokich temperatur. Nakazuje również utrzymanie minimalnej temperatury 14 stopni C (287 K) w pomieszczeniach pracy, a w miejscach z lekką pracą fizyczną i biurach minimum 18 stopni C (291 K). Jeśli te normy nie są spełniane, pracodawca jest zobowiązany podjąć działania, np. zmienić układ miejsca pracy.
Rozporządzenie Rady Ministrów z 1996 r. zobowiązuje pracodawców do zapewnienia pracownikom napojów w szczególnych warunkach, takich jak ekstremalne temperatury, praca na zewnątrz, czy praca związana z dużym wysiłkiem fizycznym. Artykuł zaznacza, że pracownicy mają prawo odmówić wykonywania obowiązków, jeżeli warunki pracy zagrażają ich zdrowiu lub życiu, a pracodawcy muszą być o tym niezwłocznie poinformowani. To prawo dotyczy przede wszystkim kobiet w ciąży, osób niepełnoletnich oraz osób z poważnymi chorobami, takimi jak choroby serca czy układu oddechowego.
Upały w pracy
Wysokie temperatury podczas wykonywania pracy
Upały w pracy niosą ze sobą dużo obowiązków dla pracodawców. Poniżej kilka przytoczeń aktów prawnych i wyjaśnień względem upałów. Jakie obowiązki należą do pracodawców , jakie prawa ma pracownik co do takiej sytuacji. Według Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.). Dział V – Pomieszczenia i urządzenia higienicznosanitarne oraz zaopatrzenie pracowników w napoje i środki higieny osobistej, § 112 mówi nam że,
„Pracodawca jest obowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje, a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych zapewnić oprócz wody, inne napoje. Ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników. Szczegółowe zasady zaopatrzenia w napoje pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych określają odrębne przepisy. „
Nie ważne w jakich warunkach będziecie pracować, pracodawca ma obowiązek zapewnić zdatną wodę do picia. Jeżeli pracujecie w warunkach szczególnie uciążliwych np. zmienny mikroklimat (zimny, gorący), duży wysiłek fizyczny itp. to rodzaj napojów powinien być uwzględniony do tych prac. Napoje powinny uzupełniać nasz organizm o potrzebne witaminy poprawiające nasze funkcjonowanie podczas wykonywania prac.
Ogrzewanie i wentylacja
Natomiast w dziale 3, § 30 – „Ogrzewanie i wentylacja” powyższego rozporządzenia pracodawca powinien:
„W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania) nie niższą niż 14 stopni C (287 K), chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają. W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18 stopni C (291 K).” Ważną sprawą jest weryfikacja powyższych temperatur. Jeżeli powyższe temperatury nie są utrzymywane to obowiązkiem pracodawcy jest zmiana lub dezorganizacja stanowiska pracy. Na przykład miejscu pracy takim jak magazyn elektronarzędzi temperatura spadła poniżej 10C to obowiązkiem pracodawcy jest podwyższenie jej do minimum 14 stopni C poprzez np. zamontowanie kurtyny z nagrzewnicą.
Rozporządzenie Rady Ministrów
Wysokie temperatury podczas wykonywania pracy
Dodatkowo Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60, poz. 279 z późn. zm.). w § 4 informuje nas o tym, że:
„ 1. Pracodawca zapewnia napoje pracownikom zatrudnionym:
1) w warunkach gorącego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego (WBGT) powyżej 25 stopni C,
2) w warunkach mikroklimatu zimnego, charakteryzującego się wartością wskaźnika siły chłodzącej powietrza (WCI) powyżej 1000,
3) przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej 10 stopni C lub powyżej 25 stopni C,
4) przy pracach związanych z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet,
5) na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28 stopni C.
2. Pracodawca zapewnia pracownikom napoje w ilości zaspokajającej potrzeby pracowników, odpowiednio zimne lub gorące w zależności od warunków wykonywania pracy, a w przypadku określonym w ust. 1 pkt 1 – napoje wzbogacone w sole mineralne i witaminy. „
To znaczy, że jeżeli temperatura w pomieszczeniu waszej pracy przekroczy 28 stopni C Wasz pracodawca jest zobowiązany zapewnić wodę do picia. Natomiast jeżeli pracujecie na świeżym powietrzu to w tym przypadku jeżeli temperatura przekroczy 25 stopni C, tak samo pracodawca musi zapewnić wodę.
Prawa pracownika a upały w pracy
Warto także wiedzieć, że część osób może odmówić wykonywania obowiązków służbowych, jeżeli warunki w miejscu pracy zagrażają ich zdrowiu lub życiu. Przede wszystkim mówimy tu o kobietach w ciąży, a także młodociani, którzy nie ukończyli jeszcze 18. roku życia. Również osoby, które mają poważne choroby tj. np. choroby serca czy układu oddechowego. Ważny jest fakt powiadomienia naszego przełożonego o powstrzymaniu się od wykonywania obowiązków służbowych i wyjaśnienie dlaczego musimy się powstrzymać lub oddalić się z miejsca zagrożenia.
Mówi o tym Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 z późn. zm.). art. 210 § 1:
„W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.”
Poszerz swoją wiedzę uczestnicząc w szkoleniu BHP dla Pracodawców
